Van Co kreeg ik het boek Bijzonder Berkheide cadeau. Ik ben er gelijk in gaan lezen. Berkheide is het duingebied tussen Katwijk en Wassenaarse Slag. De naam is ontleend aan het in zee verdwenen dorpje Berkerhey dat voor de slag lag.
Het boek is rijk geïllustreerd. Mooie foto's van planten en dieren. Veel vogels ook. Volgens mij bestaat zo'n beetje de hele redactie uit vogelaars. Voor de luchtopnamen in het boek is handig gebruik gemaakt van drones. Op bladzijde 17 zie ik nog twee foto's van vroeger, gemaakt vanuit een vliegtuig. Ik heb er wel eens over nagedacht hoe dat geweest moet zijn. In de tijd dat Juliana in Katwijk woonde en studeerde, tussen 1927 en 1932, had zij aan de voorkant van villa 't Waerle uitzicht op zee en aan de achterkant op het wantveld, waar de netten werden uitgereden om door de nettenboetsters te worden gerepareerd. Hoe moet je je daar als prinses gevoeld hebben? In de naastgelegen villa Hoogcate verbleef het personeel. Op de foto's zien we de beide villa's ten zuiden van villa Allegonda. De laatste staat er nog, of moet ik zeggen, weer. Na een tijd hotel Savoy geweest te zijn, het afgelopen jaar weer is teruggerestaureerd naar haar oude vorm.
Veel plaatjes, ik zei het al. Ogen te kort. Op pagina 134 vinden we een fraaie opname, ook vanuit een vliegtuig, of helikopter, van gebouw De Waaier, met het 'zeehostunneltje', de tunnel waardoorheen de tbc-patiënten van het toenmalige Rotterdamsch Zeehospitium zonder in contact te komen met de bevolking onder de boulevard door naar het strand werden vervoerd. Via dit tunneltje vertrokken in de Tweede Wereldoorlog ook de Engelandvaarders met hun kano's. Het tunneltje is verdwenen onder de nieuwe zeewering, maar erbovenop is vorige week een monument onthuld dat de herinnering aan deze dappere mannen levend houdt.
Ik blader nog even verder, naar hoofdstuk 22, over boeren in Berkheide. Op de eerste bladzijde van dit hoofdstuk zien we een mooie luchtopname van de Vrieze Wei, aan de rechterkant van het pad dat zich splitst. Als we door de duinen lopen, snijden we daar altijd af. Je ziet dat zich door de Vrieze Wei daar een zanderig pad gevormd heeft. Er moeten er meer zijn die op het idee komen... Aan de andere kant van de splitsing zie je heel duidelijk de dijkjes tussen de vroegere aardappellandjes liggen. Daar ligt de Dorendel. Op bladzijde 137 is daarvan een nog duidelijker foto te zien. Nooit geweten dat Doren hier afkomstig is de achternaam Schaddé van Dooren en niets met dorens van doen heeft. We nemen deze informatie meteen op in het Katwijks woordenboek. Dat kan nog net, voordat het af is. Dat Vrieze Wei een verbastering is van 'Vries z'n wei', genoemd naar ene Vries van der Marel, wisten we al wel. Nee, hier zijn geen Friezen geweest. De namenkwestie wordt uitgelegd op bladzijde 138.
Ik blader nog even terug. Ja, dit is echt een heel veelzijdig boek. Tussen alle planten en dieren heeft zelfs het dialect nog een plekje gekregen, op bladzijde 128. Ik zie het brandezijgertje en het spektaekeldraedje en ook dat je iet thuis mot komme mit 'n buik mit biene ('niet thuis moet komen met een buik met benen'). De laatste uitdrukking is als waarschuwing aan meisjes bedoeld wanneer ze bijvoorbeeld met jongens naar de duinen (naar Berkheide!) gingen om niet zwanger thuis te komen. Ja, het Katwijks kan soms hard zijn in hoe het de dingen verwoordt.
Ik blader weer vooruit. Op bladzijde 199 een oude foto van 'de muur', zoals we in Katwijk de Atlantikwall noemen, van toen die nog door het water liep van een flink duinmeer. Hier heb ik toen ik jong was nog mijn eerste en laatste vorentje gevangen, daar rechts op de foto aan de overkant. Mijn vader moest hem van het haakje halen.
Een heerlijk boek. Ik moest even zoeken in de index en ja hoor, op bladzijde 188 is nog een foto van het Jan Parlebos. Het bestaat niet meer, jammer genoeg, want het was altijd een geheimzinnige plek, met die bomen in het water. Op de foto ziet de plek er nogal open uit, maar in mijn herinnering lag het meertje met de verdronken bomen in een donker dal, als het meer in de roman Oeroeg van Hella Haasse. Ja, het wordt tijd dat ik weer eens een duinwandeling maak. Daar heeft dit boek me wel toe uitgenodigd.
Ommering, G. van, G. van der Bent en R. van Rossum (red.), Bijzonder Berkheide. Katwijk, 2017. Werkgroep Berkheide / Stichting Berkheide Coepelduijnen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten