maandag 27 februari 2012

KLM-huisjes (1)

Van links naar rechts de nummers 44, 4, 2 en 24

Zaterdag in Haarlem m'n eerste KLM-huisje gekocht: de nummer 2. En meteen na de lunch nog maar eens terug naar de winkel, voor de nummers 4 en 24. En later, op weer een ander adres, huisje nummer 44 aangeschaft. Want een huisje uit Leiden wilde ik toch ook wel hebben. Volgens de site van onze nationale luchtvaartmaatschappij, waarop je langs de KLM-laan kan wandelen, is het Hooglandse Kerkgracht 19, gebouwd omstreeks 1620. Huisje 24, 'De Kroon', staat op de Mient 31 in Alkmaar. Huisje 2 is restaurant d'Vijff Vlieghen in de Spuistraat 294 in Amsterdam. Het is gebouwd door Jan Janszoon Vijff Vlijghen in 1627. Het jaartal is in de vorm van vier muurankers in de gevel verwerkt, en dat zie je ook op het miniatuurhuisje. Huisje 4 is een fantasiehuisje, want de site meldt: 'Het is mogelijk dat deze replica niet is gebaseerd op een bestaand huis, maar op verschillende bouwelementen van Amsterdamse grachtenpanden.' Dat klopt ook wel, want volgens een andere site, klm-huisjes.nl, staat dit huis op de Keizersgracht 127, maar het geveltje klopt niet met de afbeeldingen van het pand in de werkelijkheid, die ik vind op internet. Wel een dubbele trap voor het huis maar een heel ander dak.


KLM-huisjes. Waar ben ik aan begonnen? Was het de eerste zon op die mooie zaterdag in februari die mij in de verleiding bracht, de blik in de etalage waar net een zonnestraal op een van de huisjes viel, vervolgens de onbewuste gang de winkel in om eens wat van die huisjes in het echt te bekijken én aan te raken – wat waren ze eigenlijk klein van dichtbij –, of was het de vriendelijke verkoopster, iets opzij achter de toonbank, die steeds maar riep: 'Wat zijn ze mooi, hè!' en: 'We hebben er nog veel meer!'
Dom, dom, en nog er eens dom. Eén huisje had toch genoeg geweest, gewoon voor de leuk. Maar er dan nog een kopen, en omdat dat geen gezicht is – alle goeie dingen bestaan immers uit drie –, nog een, en ook nog een vierde, omdat het dan op een echt straatje begint lijken. Eerst maar even wennen aan het idee dat ze nu in mijn huiskamer staan, dat rijtje Delfts blauwe geveltjes.

De huisjes zijn miniaturen van bekende Hollandse panden, meest grachtenpanden uit Amsterdam, maar ook uit andere vaderlandse steden, en pandje 85 staat in Curacao. Ieder jaar op 7 oktober, de oprichtingsdatum van de luchtvaartmaatschappij in 1919, wordt er een nieuw huisje uitgegeven. Mensen die bij de KLM World Business Class vliegen, krijgen zo'n huisje cadeau. Als het schoorsteentje nog is afgesloten met een kurkje en een dotje was, is het huisje gevuld met jenever. Jenever van Lucas Bols. Voorheen Henkes, die in 1986 door Bols werd overgenomen, en daarvoor Simon Rynbende, die in 1970 door Henkes was overgenomen. Op de huisjes die door de jaren heen verschenen zijn, vanaf 1952, kun je de overnames mooi volgen. De huisjes zelf zijn tot 1964 gemaakt door Plateelbakkerij Zuid Holland, daarna tot 1995 door de Koninklijke Goedewagen, tot 1984 in Gouda en daarna in Nieuw Buinen, in Drente. Delfts blauw uit Drente! Vanaf 1995 komt het aardewerk van nog verder weg uit het oosten, uit Hongkong. Door wie ze daar gemaakt worden, weet ik niet, maar Delfts blauw zijn ze nog wel. Dat is misschien ook wat ze zo leuk maakt – want daar ben ik nog niet uit –, de huisjes zijn wit en hebben blauwe raampjes en deurtjes en het dak is donkerblauw. Dat is natuurlijk niet de werkelijkheid, maar toch ook weer wel, misschien omdat de vorm van de huisjes je zo bekend voorkomt, maar meer nog omdat er zoveel Delfts blauwe spulletjes bestaan die volgens hetzelfde blauwwitte stramien gemaakt zijn. Je zal niet gauw een blauw huisje met witte raampjes en een wit dak tegenkomen.


Het geeft wel status, vier van die KLM-huisjes in je raamkozijn. Alsof je vier keer World Business Class gevlogen hebt. Een keer zat ik naast Jan des Bouvrie. Ik herkende hem toevallig aan zijn bril. En de laatste keer terug uit Parijs was het de actrice Audrey Tautou die voor me zat, bekend van de films Amelie en De Da Vinci Code. Allemaal kregen we weer zo'n huisje. Als je veel vliegt in de World Business Class, krijg je die huisjes dubbel of heb je er op een gegeven moment heel veel dezelfde, omdat de KLM er maar één per jaar uitgeeft (in de beginjaren moeten het er meer geweest zijn). Dan breng je ze naar een tweedehandszaak of souvenirwinkel, om er andere, minder gefortuneerde landgenoten gelukkig mee te maken.

Veel nieuws over de huisjes is ook te vinden op miniatuurhuisjes.nl.

1 opmerking: