Elswout

Nee, dit is niet het huis van Sinterklaas. Dit is het 'Grote Huis' op landgoed Elswout, net boven de Amsterdamse Waterleidingduinen, bij Overveen. Honden zijn hier toegestaan, dus Louca mocht mee dit keer. Een park in Engelse landschapsstijl. Zo dichtbij en nooit geweten dat het bestond.

Aan de weg die langs het park loopt, ligt Kraantje Lek, met de holle boom. Welbekend, van de schoolreisjes? De dagjes uit, toen je klein was, misschien. Ik kwam er voor het eerst voorbij toen ik de veertig al lang en breed gepasseerd was.

Landgoed Elswout is in 1634 ontstaan, toen de Amsterdamse lakenkoopman Carel Molijn er de duinen liet afgraven en er een huis liet bouwen. Het zand was nodig voor de stadsuitbreiding van Amsterdam en Haarlem. Molijn werd er rijk van maar ging later toch failliet en moest zijn landgoed verkopen. Het huis dat hij liet bouwen is niet het huis op de foto. Daarop zien we het al genoemde Grote Huis, met de bouw waarvan in de tweede helft van de negentiende eeuw wordt begonnen. De opdracht voor dit op een zestiende-eeuwse Italiaanse villa geïnspireerde huis komt van de danmalige landeigenaar Willem Borski III, telg uit een rijke bankiersfamilie. Als hij overlijdt, in 1884, staan alleen de buitenmuren overeind, als een stenen decor. De bouw ligt stil. En dat blijft een hele tijd zo, want zijn zus, Johanna Jacoba van der Vliet-Borski, wil er niet wonen. Zij laat gordijnen op de ramen schilderen zodat het pand bewoond lijkt. Het Willinkachtige huis, dat door zijn afmetingen van alle kanten te zien is, is nooit echt bewoond geweest. Pas in de Tweede Wereldoorlog wordt het door de Duitsers afgebouwd. Zij gebruiken het als radiografisch afluistercentrum. Na de oorlog is er nog een lyceum in gevestigd en later een tuinbouwschool. Het huis figureerde ook nog als psychiatrisch ziekenhuis Zonnedael in de televisieserie Loenatik. Sinds 2004 is men bezig met de restauratie van het gebouw.

Niet ver van het Grote Huis ligt de orangerie, die dienst doet als luxe gelegenheid voor bruiloften en partijen.

En behalve de fraaie gebouwen en al het natuurschoon zijn er ook nog de hertjes en de schaapjes, op landgoed Elswout. Het is daar mooi. Genoeglijk.

Bronnen: wikipedia en Staatsbosbeheer.