Opinel

Frankrijk, zomer 1985. Zoveel sardines heb ik nog nooit bij elkaar gezien. Het water zit er vol mee. Hele scholen zwemmen door elkaar heen. Het is het water van de haven van Douarnenez, in het uiterste westen van Bretagne. Langs de kade rijen hengelaars, mannetje aan mannetje. Achter ze, in de schaduw, tegen de muren van de pakhuizen en de conservenfabriek, bakken met vissenkoppen, kabeljauwkoppen. Daar snijden ze het aas uit, kleine plukjes, om de sardines mee te vangen. Plukje aan het haakje, uitwerpen en... beet! Achter elkaar. Je hoeft de lijn alleen maar in zo'n school te mikken.

Bijna allemaal gebruiken ze hetzelfde mes, een zakmes met een houten heft. Wat een mooi mes! Zo'n mes wil ik ook!

Die middag koop ik een Opinel No. 8. De meest gangbare maat. Het merkteken op het lemmet bestaat uit een hand met een kroon erboven: 'la main couronnée'. De Opinel is een eenvoudig herdersmes, voor het snijden van brood en kaas en wat niet al.

Op het uiteinde van het heft zit een kleine uitstulping, waarmee je, als het mes nog nieuw is en niet zoveel gebruikt, een tik op de tafel kan geven, waardoor het lemmet een beetje naar buiten komt en je het daarna verder uit kan trekken. Knap gevonden. Nog zo'n knappe vinding is het 'virobloc', waarmee je het lemmet blokkeert. Als het mes nieuw is, heb je dat eigenlijk nog niet nodig. Maar als je je Opinel inmiddels 26 jaren in je bezit hebt, is die blokkering wel belangrijk. Het lemmet gaat dan wat losser in het heft zitten. Goed beschouwd heb je de uitstulping dus vooral in de eerste jaren nodig en het virobloc in de jaren die volgen.

In al die jaren heeft het mes me goede diensten bewezen en is het overal mee naartoe geweest, op alle reizen, waar ook ter wereld, ook al is het op en top Frans. Net als de Laguiole, dat mes met een insect op het heft waarvan de angel doorloopt op de bovenkant van het lemmet. Toppunt van elegantie, die Laguiole, in vele varianten te koop, met heften gemaakt uit de mooiste soorten hout (walnoot, palisander, olijf, jeneverbes, buxus, eiken, pistache, enz.) of hoorn of been en altijd een roestvrijstalen lemmet.

Dat roestvrijstalen lemmet kreeg je pas veel later ook bij Opinel. Maar ik prefereer van dit eenvoudige mes nog de originele variant, die kan roesten. Want het mooie namelijk is, dat dat niet gebeurt. Als je het maar de juiste behandeling geeft. Het enige waar het mes om vraagt, is dat je er af en toe eens knoflook mee snijdt, of een vette Franse kaas of worst. Al dat snijden van al die, uiteraard ook weer Franse producten levert een mooi patinalaagje op. En door er steeds maar weer mee te snijden, scherpt het mes zichzelf, slijp je er steeds een microscopisch dun laagje ijzer af. Als je het goed gebruikt, op een houten snijplank, hoef je het nooit te slijpen. Een roestvrijstalen mes wordt bot, maar mijn mes is al 26 jaar ongeslepen scherp!

Meer lezen? Ga dan naar www.opinel.com of www.laguiole.com.